Wstęp

Tematem tej części witryny są łamigłówki logiczne: kostka Rubika i jej mniejsze i większe odpowiedniki. Przedstawiono tu sprawy dość banalne, za to interesujące każdego miłośnika tych łamigłówek – przede wszystkim metodę układania, tj. przywracania kostek do stanu uporządkowanego. Choć w internecie można znaleźć wiele miejsc, gdzie tematyka ta jest omówiona szczegółowo (zob. linki), w opisie tutaj zamieszczonym zaprezentowano elementy dotąd prawdopodobnie nigdzie niepublikowane.

Kostki, zarówno oryginalna (o rozmiarze 3×3×3, autor: Ernő Rubik), jak i jej mniejsze i większe odpowiedniki: minikostka (2×2×2, autor: Ernő Rubik), zemsta Rubika (4×4×4, autor: Péter Sebestény), kostka profesorska (5×5×5, autor: Udo Krell), V-Cube 6 (6×6×6, autor: Panagiotis Verdes), V-Cube 7 (7×7×7, autor: Panagiotis Verdes), są doskonałymi zabawkami, zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych, i stanowią idealną alternatywę dla komputera czy wideo. Uczą wytrwałości, spostrzegawczości, zręczności, zapamiętywania ruchów, ćwiczą koncentrację, wyobraźnię przestrzenną, stanowią także świetny trening dla mięśni palców. Istnieją zawody w układaniu kostki Rubika na czas, jednak tego typu „sport” ma swoich zwolenników i przeciwników wśród miłośników kostek. Kostką zainteresowali się także matematycy, widząc w niej świetny model dla pewnych zagadnień z dziedziny kombinatoryki i teorii grup. Tutaj nie będą jednak omawiane ani kwestie matematyczne, ani tematyka układania na czas.

Kostka Rubika i jej siostry to łamigłówki dość skomplikowane. Sposób ich układania dla wielu ludzi stanowi rodzaj wiedzy tajemnej. Nie zmienia tego wcale fakt, że liczne strony i publikacje prezentują potrzebne do tego opisujące algorytmy w sposób zdawałoby się bardzo poglądowy, z użyciem graficznych przedstawień lub wręcz animacji potrzebnych ruchów. Wydaje się jednak, że nie w poglądowości rzecz – nic bowiem nie zastąpi osobistej chęci, zainteresowania, a także gotowości poświęcenia czasu. Pożądane jest też zdobycie samej kostki (lub kostek), choć można też skorzystać z programów dostępnych w internecie, np. VirtualCubes lub GabbaSoft CubeDemo.

Dziś kostki względnie łatwo można kupić w sklepach z zabawkami, także w sklepach internetowych. Z uwagi na dość skomplikowaną budowę nie są to niestety wyroby tanie („kostka profesorska” kosztuje obecnie – tj. na początku 2007 roku – około 135 zł, „zemsta Rubika” jest niemal o połowę tańsza, kostka Rubika kosztuje z kolei mniej więcej połowy ceny „zemsty”). Czasami można znaleźć na rynku tańsze kostki, które są jednak mało trwałe.

Warto w tym miejscu przestrzec wszystkich, że większe kostki mają sporo ruchomych części i dlatego nie za bardzo nadają się do układania na czas. Przy zwykłej zabawie także nie należy używać zbyt wielkiej siły, która mogłaby grozić zniszczeniem dość drogich przedmiotów rozrywki. Kostkę, która przy kręceniu stawia duży opór, można przesmarować, upychając specjalny smar do kostek w szczelinach między elementami. Kostkę Rubika można również rozebrać na części i nasmarować mechanizm wewnętrzny.

Uwaga: nie każdy układ ruchomych elementów, z których składają się opisywane tutaj łamigłówki, da się uzyskać przy pomocy kręcenia ścianami, wychodząc ze stanu uporządkowanego. Dlatego jeżeli kostka z jakiegoś powodu rozpadnie się na części, należy zawsze składając ją odtworzyć uporządkowany, pierwotny układ elementów. Innymi słowy: źle złożonej kostki nie da się ułożyć. Powinni o tym pamiętać wszyscy chcący oskarżać o oszustwo kolegów, którzy jak twierdzą posiedli umiejętność układania tej interesującej łamigłówki, a nie mogą sobie poradzić z dostarczonym im egzemplarzem.

Zapraszam do lektury i kręcenia kostką!