Część poprzednia – Powrót do pierwszej strony
Kliknij wyraz, by usłyszeć jego wymowę
Uwagi | Przykłady | Wymowa |
---|---|---|
Bezdźwięczna przed dźwięczną przechodzi w dźwięczną. | prośba | /proźba/ |
Proces ten nie zachodzi przed półsamogłoskami, sonantami, „rz”, „w”. | misja | /misja/ |
masło | /maswo/ | |
intro | /intro/ | |
butla | /butla/ | |
ketmia | /ketmja/ | |
setny | /setny/ | |
przetnie | /pšetńe/ | |
bitwa | /bitfa/ | |
Dźwięczne spiranty, afrykaty i zwarte przechodzą w bezdźwięczne na końcu wyrazu i przed bezdźwięczną – zob. dalej. | ||
Sonanty i /w/ mogą być wymawiane bezdźwięcznie na końcu wyrazu po bezdźwięcznej, na początku wyrazu przed bezdźwięczną lub między dwiema spółgłoskami bezdźwięcznymi. Inne półsamogłoski nigdy nie występują w tych pozycjach. | piekł | /p′ekw̭/ |
łkać | /w̭kać/ | |
płcie | /pw̭će/ | |
wiatr | /v′atr̭/ | |
rtęć | /r̭teńć/ | |
krtań | /kr̭tań/ | |
myśl | /myśḽ/ | |
lśnić | /ḽśńić/ | |
plwocina | /pḽfoćina/ | |
rytm | /rytm̭/ | |
mknąć | /m̭knońć/ | |
kosmki | /kosm̭ḱi/ | |
hafn | /xafṋ/ | |
piosnka | /p′osṋka/ | |
pieśń | /p′eśṋ́/ | |
W polskim nie występuje przydech. Oznacza to, że bezdźwięczne zwarte i afrykaty nie mają przydechu (w przeciwieństwie do angielskiego). Także litera „h” oznacza spirant /x/, a nie przydech. | ||
Sekwencja „rz” oznacza /ž/ (lub /š/ gdy podlega asymilacji). Jednak w kilku wyrazach wymawia się /rz/ lub /rź/. | marznąć | /marznońć/ |
mierzić | /m′erźić/ | |
Sekwencje „dz”, „dź”, „dż” oznaczają afrykaty, jednak w pewnych wyrazach reprezentują 2 dźwięki. Zob. afrykaty. | ||
Gdy przedrostek kończy się na „s”, „z” lub „d”, upodabnia się ono do następującej spółgłoski zębowej, dziąsłowej lub zazębowej. Zob. szczelinowe i afrykaty. | ||
Grupy /t, d/ plus /s, z, š, ž, ś, ź/ nigdy nie utożsamiają się z /c, ʒ, č, ǯ, ć, ʒ́/. Zwarte /t, d/ przechodzą w afrykaty w tych pozycjach (w bardzo wolnej mowie mogą one pozostać zwartymi). Zob. afrykaty. | ||
Gdy przedrostek kończy się na spółgłoskę, a rdzeń zaczyna się od samogłoski, nie ma między nimi ścisłej łączności. Oznacza to np. brak palatalizacji (zmiękczenia). Zob. samogłoski i półsamogłoski: /i, j/. | ||
Przykłady na palatalizację – zob. samogłoski i półsamogłoski: /i, ′, j/. |
Strona główna – Gramatyka polska
2022-03-14