Wersja z: / Version of:
2023–12-31

Grzegorz Jagodziński

Interparonimy — Интерпаронимы — Interparonyms

Interparonimy lub ekwiwalenty pozorne (potocznie także słowa zwodnicze, słowa zdradliwe, słowa-pułapki) to wyrazy dwóch różnych języków, podobne do siebie w piśmie lub mowie, ale mające całkiem inne znaczenie. Mogą być przyczyną omyłek w tłumaczeniu czy zrozumieniu tekstu w języku obcym. Żartobliwie określa się je nazwą fałszywi przyjaciele (ang. false friends). Warto pamiętać, że to określenie nie jest poważne, nie należy do terminologii naukowej i nie powinno być stosowane w profesjonalnych opracowaniach.

W poniższej tabeli zebrano różne pary rosyjskich i polskich wyrazów, które skłonni jesteśmy utożsamić mimo ich różnego znaczenia. Choć polski i rosyjski są blisko spokrewnione, istnieje długa lista takich wyrazów. Umieszczono w niej także interparonimy częściowe, które niekiedy sobie odpowiadają znaczeniowo, a innym razem muszą być tłumaczone w inny sposób.

 

Интерпаронимы или поверхностные эквиваленты – это слова двух разных языков, похожие по написанию или произношению, но имеющие разное значение. Они могут быть причиной ошибок при переводе или понимании текста на иностранном языке. Их с юмором называют ложными друзьями. Однако стоит знать, что этот термин несерьезен, не относится к научной терминологии и не должен использоваться в профессиональных публикациях.

В таблице ниже вы можете найти пары русских и польских слов, которые можно идентифицировать друг с другом, несмотря на их разное значение. Несмотря на то, что оба языка тесно связаны, существует длинный список таких слов. Таблица также содержит частичные паронимы, то есть слова, которые иногда являются переводными аналогами, а иногда должны быть переведены другими способами.

 

Interparonyms or surface equivalents are words of two different languages which are similar in writing or pronunciation but have different meanings. They can be a reason for errors in translation or understanding of a text in a foreign language. They are termed humorously false friends. It is worth to know, however, that this term is not serious, does not belong to scientific terminology, and it should not be used in professional publications.

In the chart below you can find pairs of Russian and Polish words which can be identified with each other despite their different meanings. Even both languages are closely related, there exists a long list of such words. The chart also contains partial paronyms, that is words which are sometimes translated counterparts, and sometimes must be translated in other ways.

rosyjski – polski
русский – польский
Russian – Polish

Wyraz rosyjski
Russian word
Tłumaczenie na polski
Polish translation
Tłumaczenie na angielski
English translation
  Wyraz polski
Polish word
Tłumaczenie na rosyjski
Russian translation
Tłumaczenie na angielski
English translation
а́нгельский anielski angel (adj.)   angielski англи́йский English
ба́бочка motyl butterfly   babeczka (wypiek) пиро́жное bun, flan, cupcake
(kobieta) де́вушка girl, woman
балло́н butla, bańka, balon cylinder, bottle, balloon   balon (powietrzny) возду́шный шар balloon
(naczynie) балло́н cylinder, bottle, balloon
ба́нка (медици́нская) bańka cup (in medicine)   bańka (w medycynie) ба́нка cup (in medicine)
(консе́рвов) puszka (konserw) can, tin (of food) (na mleko) бидо́н (milk) can
(стекля́нная) słój, słoik jar (żarówki) балло́н glass bulb
(ле́йденская) butelka (lejdejska) (Leyden) bottle (flaszka) скля́нка flask, bottle, vial
(мель) mielizna shallow, shoal (pęcherzyk, bąbel) пузы́рь bubble
бе́глый (убежа́вшый) zbiegły runaway   biegły (doświadczony) о́пытный, зна́ющий, иску́сный experienced
(пове́рхностный) pobieżny, powierzchowny cursory, superficial
(бы́стрый, пла́вный) płynny, potoczysty fluent, fast, smooth (rzeczoznawca) экспе́рт expert, appraiser
(в грамма́тике) ruchomy moving, movable
брак (пра́здник) ślub, uroczystość ślubna marriage   brak (rzecz wybrakowana) брак spoilage
(супру́жеские отноше́ния) małżeństwo wedlock (wada, cecha negatywna) недоста́ток, дефе́кт, изъя́н, брак defect
(изъя́н) brak, wada defect (nieobecność) недоста́ток, недоста́ча, отсу́тствие, нехва́тка lack
(това́р) brak, towar wybrakowany spoilage (brakuje) не достаёт, не хвата́ет, нет is lacking
бу́бен tamburyn tambourine   bęben бараба́н drum
ва́нна (сосу́д) wanna bathtub   wanna ва́нна bathtub
(купа́ние) kąpiel bath, bathwater, bathing
ва́нная łazienka bathroom
век wiek century   wiek век century
во́зраст age
взгляд (бе́глый) spojrzenie, rzut oka glance   wzgląd (aspekt) отноше́ние consideration
(мне́ние) pogląd, zapatrywanie, zdanie opinion (łaskawość) расположе́ние clemency
влече́ние pociąg, popęd attraction, inclination   wleczenie волоче́ние dragging
вме́сте razem together   w mieście в го́роде in the town, in a town
во́зраст wiek age   wzrost рост height, size
вор złodziej thief   wór мешо́к sack
выдава́ться (торча́ть) sterczeć, wysuwać się to stick out, to stick up, to protrude   wydawać się (zdawać się) каза́ться, представля́ться to seem, to apear
(выделя́ться) wyróżniać się, uwydatniać się, odznaczać się, wpadać w oczy to stand out, to excel (wychodzić na jaw) раскрыва́ться, обнару́живаться to open up, to be found
выноси́ть (удаля́ть) wynosić, przenosić to carry out   wynosić (w inne miejsce) выноси́ть, уноси́ть, таска́ть to carry out
(терпе́ть, переноси́ть) znosić to endure (być równym) составля́ть to make up, to equal
глаз oko eye   głaz скала́, валу́н (large) stone
горди́ться szczycić się, być dumnym, chlubić się to be proud   gardzić презира́ть, пренебрега́ть to despise, to neglect
го́рный (в гора́х) górski mountain (adj.)   górny ве́рхний upper
(шахтёрский) górniczy mine (adj.)
грач gawron rook (bird)   gracz (grający) игро́к gamer
(krętacz) хитре́ц, пройхо́да cheater, slyboots
гроб trumna coffin   grób моги́ла grave, tomb
дворе́ц pałac palace   dworzec вокза́л station (building)
де́ло (заня́тие, рабо́та) dzieło, robota, rzecz occupation, work, business   dzieło де́ло, рабо́та work
(посту́пок) czyn, uczynek, sprawka deed, action
(профе́ссия, о́трасль) dziedzina, gałąź profession, branch
произведе́ние, сочине́ние work, composition
(суде́бное) sprawa case
(де́нежное) interes business
догада́ться domyślić się to guess, to tumble to   dogadać się договори́ться to reach an agreement, to get along
до́лгий długi long   długi (w przestrzeni) дли́нный long (in space)
(w czasie) до́лгий long (in time)
дыша́ть oddychać to breathe   dyszeć тяжело́ дыша́ть to breathe, to pant, to chug
дя́дя wujek uncle   dziadzia де́душка grandpa
ель świerk spruce, Picea   jodła пи́хта fir, Abies
ёлка choinka Christmas tree jodełka пи́хтонька, пи́хтушка
ест je is eating   jest есть, нахо́дится is
жа́ба ropucha toad   żaba ля́гушка frog
жа́лоба skarga, zażalenie complaint   żałoba тра́ур mourning
жечь palić to burn (sth.)   rzec произнести́, промо́лвить, сказа́ть to pronounce, to utter, to say
rzecz вещь, де́ло thing, matter
живо́т brzuch belly, stomach   żywot жизнь, житие́ life
живо́тный zwierzęcy animal (adj.)   żywotny (zdolny do życia) живу́чий tenacious
(życiowy) жи́зненный vital
(aktywny, ruchliwy) акти́вный, предприи́мчивый active, enterprising
(ożywczy) живи́тельный, животво́рный life-giving
(rzeczownik) одушевлённый animated
жить (существова́ть) żyć to live, to exist   żyć жить to live
(прожива́ть) mieszkać to dwell
(пребыва́ть) przebywać to stay, to reside
забо́р płot, ogrodzenie fence   zabór (terenu) анне́ксия annexation, rape
(mienia) конфиска́ция seizure
заво́д (ме́сто) zakład (pracy), fabryka, wytwórnia, hodowla plant, works   zawód профе́ссия profession
(механи́зм) mechanizm sprężynowy spring mechanism
запо́мнить zapamiętać to remember   zapomnieć забы́ть to forget
защища́ть bronić, chronić, osłaniać to protect, to defend   zaszczycać удоста́ивать to honor, to dignify
зда́ние gmach, budynek building   zdanie предложе́ние (grammatical) sentence
зи́мний zimowy winter (adj.)   zimny холо́дный cold
зме́я wąż serpent, snake   żmija гадю́ка viper
знать (кого́-то) znać to know sth.   znać знать to know
(о чём-то) wiedzieć to know of sth.
клерк urzędnik, kancelista clerk   kleryk семинари́ст seminarist, seminarian
конь ogier, samiec konia male horse   koń ло́шадь horse
край brzeg, skraj edge   kraj страна́ country, state
кро́ткий potulny, łagodny, dobrotliwy, delikatny gentle   krótki кра́ткий, коро́ткий brief, short
кру́глые су́тки przez całą dobę all day long   krągłe sutki кру́глые со́ски round nipples
ку́кла (игру́шка) lalka doll   kukła ку́кла puppet, effigy
(марионе́тка) kukła puppet, effigy
ку́колка (игру́шка) laleczka small doll   kukiełka ку́колка puppet, doll
(марионе́тка) kukiełka small puppet, doll
(насеко́мого) poczwarka pupa, chrysalis
ла́ска (не́жность) pieszczota, kares caress   łaska (względy, przychylność) ми́лость, благоскло́нность grace, favour
(uprzejmość, grzeczność) любе́зность, одолже́ние courtesy, favour
(ułaskawienie) поми́лование oblivion
(живо́тное) łasica, łaska weasel (łasica) ла́ска weasel
ла́сковый pieszczotliwy, łagodny, czuły affectionate   łaskawy (przyjazny, życzliwy) благоскло́нный, доброжела́тельный, ми́лостливый benevolent, gracious, kind
(obłaskawiony, oswojony) ручно́й, приручённый tame
лёгкий (име́ющий небольшо́й вес) lekki light (of weight)   lekki лёгкий light (of weight)
(не тру́дный) łatwy easy
ле́кция wykład lecture   lekcja уро́к lesson
лихо́й (злой) lichy, zły bad, evil, hard, sinister   lichy (zły) лихо́й, злой, нева́жный, скве́рный, дрянно́й bad
(удало́й) rączy, dziarski, chwacki, buńczuczny, zuchowaty, kawalerski dashing, gallant, perky, valiant (marny) жа́лкий, ничто́жный wretched, pathetic
лицо́ ́́(часть те́ла) twarz, lico, oblicze face   lico лицо́́ (часть те́ла) face
(ли́чность, граммати́ческое) osoba person
(лицева́я сторона́) prawa strona front side
ли́чный osobowy personal   liczny многочи́сленный, мно́гий numerous
лиша́й (импети́го) liszaj impetigo   liszaj лиша́й impetigo
(лиша́йник) porost lichen
лоб czoło forehead   łeb голова́, башка́ head, pate
любе́зный miły, uprzejmy, łaskawy kind   lubieżny (pożądliwy) похотли́вый lustful
(zmysłowy) сладостра́стный voluptuous
люби́ть (супру́га, жениха́, неве́сту) kochać to love   lubić люби́ть to like
(дру́га, вещь) lubić to like
(нахо́дить удово́льствие) gustować to find pleasure
маши́на (автомаши́на) samochód car   maszyna маши́на, маши́нка machine
(маши́нка) maszyna machine
ме́сто miejsce place   miasto го́род town, city
меша́ть (перевора́чивать) mieszać to mix, to blend   mieszać (łączyć, miksować) меша́ть, сме́шивать to mix, to blend
(włączać do czegoś) вме́шивать to involve, to mix in
(служи́ть поме́хой) przeszkadzać to disturb, to interfere (mylić) пу́тать, спу́тывать to mix, to confuse, to mistake
(powodować zmieszanie u kogoś) смуща́ть to confuse
ми́лость łaska grace, mercy   miłość любо́вь love
моты́ль larwa komara z rodziny Chironomidae lub Tendipedidae gnat larva of the family Chironomidae or Tendipedidae   motyl ба́бочка butterfly
на́глый bezczelny, zuchwały, bezecny cheeky, insolent, impertinent   nagły (nieoczekiwany) внеза́пный, неожи́данный sudden, unexpected
(pilny) сро́чный, спе́шный, неотло́жный instant, urgent
насле́довать odziedziczyć to inherit   naśladować подража́ть to imitate
нефри́т (минера́л) nefryt jade   nefryt нефри́т jade
(боле́знь) zapalenie nerek nephritis
нефть ropa naftowa petroleum   nafta кероси́н kerosene
но ale but   no ну well
носо́к (коро́ткий чуло́к) skarpetka, skarpeta sock   nosek носо́к, но́сик little nose
(но́сик) nosek little nose
облича́ть wykrywać, demaskować, ujawniać to expose (imperf.)   obliczać подсчи́тывать, вычисля́ть, исчисля́ть to reckon (imperf.)
обличи́ть wykryć, zdemaskować, ujawnić to expose (perf.)   obliczyć подсчита́ть, вы́чисилть, исчи́слить to reckon (perf.)
о́браз (лицо́) postać, wizerunek image, form, person   obraz (rysunek) карти́на picture
(спосо́б) sposób method, way, fashion (odbicie) изображе́ние image
о́вод giez gadfly   owad насеко́мое insect
о́вощ warzywо, jarzynа, włoszczyzna vegetable   owoc фрукт fruit
о́собь osobnik, okaz specimen, individual   osoba лицо́ (ли́чность) person
отдыха́ть odpoczywać, wypoczywać, spoczywać to relax, to rest   oddychać дыша́ть to breathe
охо́та polowanie hunting   ochota гото́вность desire, willingness
охо́тник myśliwy hunter   ochotnik доброво́лец volunteer
очки́ okulary glasses (for eyes)   oczko (w kartach) очко́ pip, point, ace
(małe oko) глазо́к eyelet, little eye
(w pierścionku) драгоце́нный ка́мень eyelet, stone, precious, gem, jewel
(w pończosze) пе́тля stitch
(w sieci) яче́йка mesh
пей (пить) pij (pić) drink!   piej (piać) пой (петь), кричи́ (крича́ть) crow!
пёс samiec psa male dog   pies соба́ка dog
пиро́г ciasto, placek pie   pierogi пельме́ни dumplings
плот tratwa raft, float   płot забо́р, и́згородь, тын fence
плотва́ płoć roach (Rutilus rutilus)   płetwa плавни́к, ласт fin, flipper
плоть (те́ло) ciało flesh, body   płoć плотва́ roach (Rutilus rutilus)
по́езд pociąg train   pojazd сре́дство предвиже́ния vehicle
поздравля́ть winszować, gratulować to congratulate   pozdrawiać приве́тствовать to greet
пой (петь) śpiewaj (śpiewać) sing!   pój (poić) пои́ (пои́ть) water!, drink!
пол (биол.) płeć sex, gender   pół, połowa полови́на half
(комна́ты) podłoga floor  
поло́ва plewy chaff  
просто́й prosty plain, simple   prosty (niezłożony) просто́й plain, simple
(nie krzywy) прямо́й straight, direct
проти́вный (отврати́тельный) wstrętny, ohydny, obrzydliwy nasty, unpleasant   przeciwny (przeciwległy) проти́вный, противополо́жный opposite, contrary
(неприя́тный) nieprzyjemny, niemiły disagreeable, bad, unpleasant
(czemuś) не согла́сный, сопротивля́ющийся resistant, withstanding
(противополо́жный) przeciwny opposite, contrary
пу́шка armata, działo cannon   puszka (pudełko) ба́нка can, jar
(skarbonka) кру́жка moneybox, piggybank
ра́но wcześnie early   rano у́тро morning
ре́зкий ostry, nagły cutting, sharp, abrupt   rześki бо́дрый peppy, cheery, brisk, breezy
ро́дина ojczyzna homeland   rodzina семья́ family
ро́жа róża erysipelas   róża (choroba) ро́жа erysipelas
(kwiat) ро́за rose
рожь żyto rye   róż (kolor) ро́зовый цвет pink colour
(pomadka) румя́на blush, rouge
ручно́й (для рук) ręczny manual, hand   ręczny ручно́й manual
(приручённый) oswojony, obłaskawiony tame
ры́жий rudy ginger red   ryż рис rice
ры́жик rydz (Lactarius deliciosus) saffron milk cap   ryżyk рисо́чек little rice
све́жий (не ста́рый) świeży fresh   świeży све́жий fresh
(прохла́дный) chłodny cool
(бо́дрый) rześki brisk, breezy
склеп grobowiec, krypta crypt, vault, tomb   sklep магази́н shop
скля́нка flaszka, szklana bańka flask, bottle, vial   szklanka стака́н glass (an object)
сло́вник leksykon, zbiór haseł, słowozbiór, spis haseł vocabulary   słownik слова́рь dictionary
слой (пласт) warstwa layer   słój (szklany) стекля́нная ба́нка jar
(древеси́ны) słój grain (drewna) слой grain
спи́сок (пе́речень) spis list, register   spisek за́говор plot, conspiracy
(ко́пия) odpis copy, duplicate
спря́тать schować, skryć to hide   sprzątać убира́ть to clean
стать stać się, zostać to become   stać стоя́ть to stand
страна́ kraj country, state   strona (stronica) страни́ца page
(bok) сторона́ side
стра́стный namiętny passionate   straszny стра́шный, ужа́сный terrible
стрельба́ strzelanina, strzelanie, ogień, kanonada shooting, fire, cannonade   strzelba ружьё gun
су́тки doba day and night   sutki со́ски nipples
счёты liczydło abacus   szczotka щётка brush
тварь (бра́нное сло́во) bydlę, kreatura creature (offensively)   twarz лицо́ (часть те́ла) face
(живо́е существо́) żywe stworzenie creature, live being
терпе́ние cierpliwość patience, endurance, longanimity   cierpienie страда́ние suffering
терпе́ть (выноси́ть) znosić, cierpieć, wytrzymywać to endure   cierpieć (odczuwać cierpienie) страда́ть to suffer
(испы́тывать) ponosić, doznawać to experience (znosić) терпе́ть, выноси́ть, переноси́ть to endure
уж zaskroniec Natrix   wąż зме́я serpent, snake
у́жинать jeść kolację to eat supper   urzynać отреза́ть to cut off
уро́к lekcja lesson   urok (osobisty) обая́ние charm, glamour
(czary) сглаз spell, enchantment
у́тро rano morning   jutro за́втра tomorrow
фами́лия nazwisko name, surname   familia (rodzina) семья́ family
хло́пок bawełna cotton   chłopak ма́льчик boy
холо́дный zimny cold   chłodny (napój) прохла́дный cool, chill
(dzień) све́жий
(wobec kogoś) холо́дный
храни́ть (оставля́ть) przechowywać to store   chronić (strzec, oszczędzać) бере́чь to guard, to save, to protect
(пря́тать) chować to hide
(охраня́ть) strzec to guard, to protect (bronić, osłaniać) защища́ть to defend, to protect
(стере́чь) pilnować to watch, to guard
час godzina hour   czas вре́мя time
чуло́к pończocha stocking   czułek (owada) у́сик, сяжо́к, анте́нна antenna, feeler
(macka) щу́пальце, тента́кль tentacle
(mimoza) мимо́за mimosa
щит (во́ина) tarcza, puklerz shield   szczyt (góry) верши́на, верху́шка top, summit
(маши́ны) błotnik fender, mudguard (kopuły) верх top, height
(черепа́хи) pancerz carapace, scutum (budynku) торе́ц butt, end

Źródła – Источники – Sources

Obok własnych spostrzeżeń wykorzystano następujące źródła / Помимо собственных наблюдений, были использованы следующие источники / Beside own observation, the following sources have been used: