| wyrażenie lub zwrot |
znaczenie |
źródła |
| a gdzie/gdzież tam! |
nieprawda, nie zgadzam się (z tym, co powiedziałeś) {↓ gdzie/gdzież tam} |
|
| a nie mówiłem? |
używane, gdy mówiący zwracał już na coś uwagę, ale nikt go nie posłuchał |
|
| a ty masz wszystkich w domu? |
jesteś głupi? zwariowałeś? {↓ masz wszystkich w domu?} |
|
| adwokat diabła |
świadomy obrońca niesłusznej sprawy, często prowokujący oponentów do zebrania silniejszych argumentów |
3 |
| akcje [czyjeś] idą w górę |
[ktoś] ma mocniejszą pozycję, jest bardziej doceniany, [czyjaś] popularność, znaczenie wzrasta |
1, 2 |
| akcje [czyjeś] spadają |
[ktoś] ma słabszą pozycję, [komuś] powodzi się coraz gorzej, [czyjaś] popularność, znaczenie spada |
1, 2 |
| ale baran! |
o człowieku zachowującym się niezrozumiale lub nieodpowiednio |
|
| ale idiota! |
o człowieku zachowującym się niezrozumiale lub nieodpowiednio |
|
| ale jaja! |
reakcja na coś nieoczekiwanego lub śmiesznego |
1 |
| ale kretyn! |
o człowieku zachowującym się niezrozumiale lub nieodpowiednio |
|
| ale matoł! |
o człowieku zachowującym się niezrozumiale lub nieodpowiednio |
|
| ale numer! |
reakcja na coś nieoczekiwanego lub śmiesznego |
|
| ale/ależ skąd! |
nie, wcale nie |
|
| alfa i omega 1. |
początek i koniec |
3 |
| alfa i omega 2. |
ktoś wybitny, człowiek wszechwiedzący, niezaprzeczalny autorytet, wyrocznia |
2, 3 |
| alkohol szumi [komuś] w głowie |
[ktoś] czuje się zamroczony alkoholem |
1 |
| amator kwaśnych jabłek |
człowiek o nietypowych/dziwnych upodobaniach |
1, 3 |
| angielska flegma |
absolutny spokój, opanowanie |
1 |
| ani be, ani me |
nic nie mówi (gdy ktoś tego oczekuje), nic nie rozumie {↓ ani me, ani be} |
1, 2 |
| ani brat, ani swat [ktoś komuś] |
[ktoś] obcy, daleki, obojętny [dla kogoś], z kim [kogoś] nic nie łączy {↓ ni…} |
1, 2 |
| ani me, ani be |
nic nie mówi, nic nie rozumie {↑ ani be, ani me} |
|
| ani mi się śni! |
nie mam najmniejszego zamiaru, absolutnie, pod żadnym pozorem, w żadnym wypadku |
1, 2 |
| ani mru-mru |
nic nie mów, zachowuj się cicho |
1, 2 |
| ani na lekarstwo |
zupełnie brak |
1 |
| ani prośbą, ani groźbą |
w żaden sposób, w ogóle; różnymi sposobami, ale bezskutecznie |
1, 2 |
| ani pary z gęby |
nic nie mów {↓ pary z gęby} |
1 |
| ani się [ktoś] obejrzy |
niewiele czasu minie, bardzo szybko, migiem |
1, 2 |
| ani śladu |
w ogóle nie ma, nie ma żadnych pozostałości, nie ma żadnych oznak |
2 |
| ani widu, ani słychu ([kogoś/o kimś, czegoś/o czym]) |
nie ma od [kogoś]/o [kimś] żadnych wiadomości, nie ma [kogoś/czegoś], [ktoś] nie daje znaku życia |
1, 2 |
| ani w ząb |
nic, zupełnie (nic), wcale, w ogóle, ani trochę {↓ ni…} |
1, 2 |
| ani ziębi, ani grzeje (to [kogoś]) |
nie obchodzi (to [kogoś]), jest (to [komuś]) obojętne, wszystko jedno, bez znaczenia |
1 |
| anielska cierpliwość |
niezwykle wielka cierpliwość |
2 |
| aptekarska dokładność |
niezwykle wielka dokładność, drobiazgowa dokładność, precyzja |
1 |
| areszt domowy |
przetrzymywanie [kogoś] w domu wbrew woli |
3 |
| argument siły |
przemoc |
1 |
| argusowe oko |
bardzo czujne, podejrzliwe oko |
3 |
| astronomiczna liczba |
ogromna liczba |
3 |
| astronomiczne ceny |
ogromne, zawrotne ceny |
3 |
| astronomiczne koszty |
ogromne, zawrotne koszty |
3 |
| aż do bólu |
absolutnie, całkowicie |
1 |
| aż dziw bierze |
(to jest) dziwne, zaskakujące |
1 |
| aż się kurzy |
prędko, szybko |
1 |
| wyrażenie lub zwrot |
znaczenie |
źródła |
| babcia klozetowa |
toaletowa, kobieta pracująca w toalecie publicznej |
1 |
| babie lato |
nitki pajęczyny unoszące się na wietrze wczesną jesienią; pogodne dni wczesnej jesieni |
1 |
| babskie gadanie |
gadanie nic nie warte, bez znaczenia, którym nie warto się przejmować |
1, 2 |
| bać się [kogoś, czegoś] jak diabeł wody święconej |
bardzo, panicznie się bać [kogoś, czegoś] |
1, 2 |
| bać się [kogoś, czegoś] jak ognia |
bardzo, panicznie się bać [kogoś, czegoś] |
1, 2 |
| bać się o (swoją | własną) dupę |
dbać tylko o własne bezpieczeństwo lub o własne interesy, bać się o utratę pozycji, dobrej opinii |
|
| bać się o (swoją | własną) skórę |
dbać tylko o własne bezpieczeństwo lub o własne interesy, bać się o utratę pozycji, dobrej opinii |
1, 2 |
| bać się o (swój | własny) tyłek |
dbać tylko o własne bezpieczeństwo lub o własne interesy, bać się o utratę pozycji, dobrej opinii |
1 |
| bać się własnego cienia |
być bardzo lękliwym, nadmiernie ostrożnym; obawiać się wszystkiego, bardzo się bać, bać się bezpodstawnie |
1, 2 |
| badać grunt (pod nogami) |
dokładnie sprawdzać sytuację, dokonywać rozeznania sytuacji {↓ zbadać…} |
1, 2 |
| badać teren |
dokładnie sprawdzać sytuację, dokonywać rozeznania sytuacji {↓ zbadać…} |
1 |
| bajońskie sumy |
bardzo dużo pieniędzy |
1, 2 |
| baju, baju (będziesz w raju) |
lekceważący lub żartobliwy wyraz niewiary w to, co ktoś mówi |
1 |
| bania z [czymś] się rozbiła |
[coś] nagle zaczęło występować w dużej ilości |
1 |
| barania głowa |
głupiec, człowiek tępy, ograniczony |
1, 2 |
| barani łeb |
głupiec, człowiek tępy, ograniczony |
|
| barowa pogoda |
brzydka, deszczowa pogoda |
|
| bawić się [czyimś] kosztem |
naśmiewać się z [kogoś], wyśmiewać [kogoś], nie traktować [kogoś] poważnie |
1, 2 |
| bawić się z [kimś] jak kot z myszą |
znęcać się nad słabszym; drażnić się z [kimś], mając nad nim przewagę |
1, 2 |
| bawić się z [kimś] w kotka i myszkę |
znęcać się nad słabszym; drażnić się z [kimś], mając nad nim przewagę; drażnić [kogoś], wprowadzać w błąd |
1, 2 |
| bazgrać jak kura pazurem |
pisać brzydko, niestarannie, niewyraźnie, nieczytelnie |
1, 2 |
| bądź (tu) mądry i pisz wiersze |
powiedzenie w sytuacji, gdy nie wiadomo, jak należy się zachować, jak coś zrobić, jak coś rozumieć |
1 |
| beczka śmiechu |
komiczna sytuacja {↓ istna beczka śmiechu} |
2 |
| benedyktyńska cierpliwość |
ogromna cierpliwość |
|
| benedyktyńska praca |
mozolna, żmudna praca, wymagająca ogromnej cierpliwości |
1, 2 |
| bez apelacji |
bez dyskusji, bezwzględnie |
1 |
| bez ceregieli |
zwyczajnie, po prostu, zdecydowanie, bez skrępowania |
2 |
| bez ceremonii |
lekceważąc konwenanse, bez skrępowania |
1 |
| bez cienia wątpliwości |
na pewno, z pewnością |
|
| bez cudów |
to nierealne, nie wierzę, nie kłam, przestań kłamać |
1 |
| bez czci i wiary |
bez honoru, bez zasad moralnych |
1 |
| bez dowcipów |
to nierealne, nie wierzę, nie kłam, przestań kłamać |
|
| bez dwóch zdań |
oczywiście, na pewno, z pewnością, bez dyskusji |
1, 2 |
| bez głowy |
bezmyślnie, bez namysłu, nierozsądnie, nierozważnie, bez uprzedniego przemyślenia |
1, 2 |
| bez jaj 1. |
to nierealne, nie wierzę, nie kłam, przestań kłamać |
1 |
| bez jaj 2. |
słabo, bez energii, niemęsko; niemęski, o słabym charakterze, bez charyzmy, bez honoru |
|
| bez jednego wystrzału |
bez walki |
1 |
| bez kija ani przystąp |
jest nieprzystępny, gburowaty, rozzłoszczony |
1 |
| bez kija nie podchodź |
jest nieprzystępny, gburowaty, rozzłoszczony |
1 |
| bez ładu i składu |
chaotycznie, w nieuporządkowany sposób, nieporządnie, byle jak, bezładnie |
1, 2 |
| bez mała |
prawie |
2 |
| bez mrugnięcia okiem 1. |
z niezmąconym spokojem, dzielnie |
1 |
| bez mrugnięcia okiem 2. |
bez wahania |
1 |
| bez numerów |
to nierealne, nie wierzę, nie kłam, przestań kłamać |
1 |
| bez ogródek |
otwarcie, wprost, bezpośrednio, szczerze, nie używając zbędnych słów |
1, 2 |
| bez owijania w bawełnę |
|
|
| bez pamięci |
szalenie, z całej duszy, bez kontroli, tracąc kontrolę nad sobą |
1, 2 |
| bez pardonu |
bez litości, nie oszczędzając nikogo |
1, 2 |
| bez przesady |
to nierealne, nie wierzę, nie kłam, przestań kłamać |
|
| bez pudła |
bezbłędnie |
1 |
| bez reszty |
całkowicie, zupełnie, wyłącznie |
1, 2 |
| bez składu i ładu |
nieporządnie, niedbale, nieskładnie, bez idei przewodniej |
|
| bez takich numerów |
przestań się tak zachowywać |
|
| bez tchu 1. |
nie mogąc złapać oddechu ze zmęczenia |
1 |
| bez tchu 2. |
bardzo szybko, bez odpoczynku |
1 |
| bez wygłupów |
to nierealne, nie wierzę, nie kłam, przestań kłamać; przestań się tak zachowywać |
|
| bez zmrużenia oka/powiek |
z bezwzględnością, bez wahania |
2 |
| bez żartów |
to nierealne, nie wierzę, nie kłam, przestań kłamać |
1 |
| bezdenna głupota |
bardzo niemądre, nierozsądne postępowanie |
|
| bezkrwawe łowy |
fotografowanie życia zwierząt |
1 |
| bębenki ([komuś]) pękają (taki, że) |
bardzo hałaśliwy; nieznośny, bardzo wielki (o hałasie) |
1, 2 |
| będą z [kogoś] ludzie |
wyraz uznania, że [ktoś] się czymś wykazał |
1, 2 |
| biała broń |
broń sieczna, kłująca, obuchowa |
1 |
| biała flota |
statki pasażerskie żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej |
1 |
| biała gorączka 1. |
ostry stan chorobowy, wywołany nadużywaniem wyrobów alkoholowych |
1 |
| biała gorączka 2. |
atak gniewu, silna złość |
1 |
| biała plama 1. |
nieznane lub skrzętnie przemilczane, ukrywane fakty historyczne |
1 |
| biała plama 2. |
niepoznane obszary w jakiejś dziedzinie |
1 |
| biała sala |
dom |
|
| biała śmierć 1. |
narkotyk, kokaina |
1 |
| biała śmierć 2. |
cukier |
1 |
| biała śmierć 3. |
lawina śnieżna, nawis śniegu grożący zejściem lawiny |
1 |
| białe małżeństwo |
związek, w którym małżonkowie nie utrzymują stosunków seksualnych |
1 |
| białe szaleństwo |
narciarstwo |
1 |
| białe tango |
tango, do którego panie proszą panów |
1 |
| biały kruk |
fenomen, rzadkość, unikat |
1 |
| biały marsz |
marsz protestacyjny pracowników służby zdrowia |
1 |
| biały murzyn |
człowiek białej rasy, źle traktowany, wykorzystywany |
1 |
| biały walc |
walc, do którego panie proszą panów |
1 |
| biały wiersz |
wiersz nierymowany, bez tradycyjnego podziału na strofy |
1 |
| bicz boży |
tragiczne zdarzenie, poczytywane za karę sił nadprzyrodzonych |
1 |
| bić czołem (przed [kimś]) 1. |
okazywać [komuś] przesadną uniżoność |
1 |
| bić czołem (przed [kimś, czymś]) 2. |
oddawać [komuś, czemuś] cześć |
1 |
| bić głową w mur |
bezskutecznie walczyć z trudnościami nie do pokonania {↓ walić…} |
1 |
| bić na alarm 1. |
ostrzegać o grożącym niebezpieczeństwie, zwracać uwagę na zagrożenia |
1, 3 |
| bić na alarm 2. |
sygnalizować pilną potrzebę |
1 |
| bić [kogoś] na głowę |
przewyższać [kogoś], odnosić [nad kimś] pewne zwycięstwo {↓ pobić…} |
1 |
| bić pianę |
mówić zbyt dużo (o czymś), wyolbrzymiać wagę (czegoś) |
1 |
| bić [kogoś] po kieszeni |
narażać na wydatki, powodować stratę finansową {↓ uderzać…, ↓ uderzyć…} |
1 |
| bić [kogoś] po oczach |
przyciągać uwagę, wyróżniać się spośród otoczenia {↓ bić w oczy, uderzać po oczach / w oczy} |
1 |
| bić się w piersi |
uznawać swoją winę, przyznawać się do odpowiedzialności {↓ uderzać…, ↓ uderzyć…} |
1 |
| bić się z myślami |
wahać się, nie móc się zdecydować |
1 |
| bić [kogoś] w oczy |
przyciągać uwagę, wyróżniać się spośród otoczenia {↑ bić po oczach, ↓ uderzać po oczach / w oczy} |
1 |
| bieda (/bida) aż piszczy |
dotkliwa bieda, bardzo trudna sytuacja materialna |
1 |
| bieda (/bida) z nędzą |
dotkliwa bieda, bardzo trudna sytuacja materialna |
1 |
| biedny jak mysz kościelna |
bardzo biedny |
1 |
| biegać jak kot z pęcherzem |
gorączkowo biegać w różnych kierunkach, w różne miejsca, starając się coś załatwić {↓ ganiać…, latać…} |
1 |
| biegunowo różny |
|
|
| bies [kogoś] opętał |
[kogoś] ogarnęła wściekłość, [ktoś] zachowuje się nieodpowiedzialnie, skandalicznie {↓ diabeł…} |
1 |
| bies [w kogoś] wstąpił |
[kogoś] ogarnęła wściekłość, [ktoś] zachowuje się nieodpowiedzialnie, skandalicznie {↓ diabeł…} |
1 |
| blady jak papier/płótno/ściana/śmierć/trup |
bardzo blady |
1 |
| blady strach padł [na kogoś] |
[ktoś] się bardzo przestraszył |
1 |
| blaski i cienie |
dobre i złe strony |
1 |
| błędne koło |
sytuacja bez wyjścia, w którejś jakieś czynniki warunkują się nawzajem |
1 |
| błędny rycerz 1. |
rycerz wędrujący po świecie w poszukiwaniu przygód, często broniący uciśnionych |
1 |
| błędny rycerz 2. |
idealista, osoba poszukująca przygód, walcząca o szlachetne cele |
1 |
| błękitna krew |
szlacheckie, arystokratyczne pochodzenie |
1 |
| błysnąć inteligencją |
efektownie wykazać swoją inteligencję {↓ zabłysnąć…} |
1 |
| bocianie gniazdo |
kosz lub platforma wysoko na maszcie dawnego typu statku, umożliwiające obserwacje morza |
1 |
| Bogu ducha winny / winien |
niewinny |
1 |
| boje homeryckie |
boje długotrwałe, zacięte {↓ homeryckie boje} |
1 |
| boki zrywać |
śmiać się bardzo serdecznie (także w sensie ironicznym) |
1 |
| boli [kogoś] głowa [o coś] |
[ktoś] się martwi/przejmuje [czymś] {↓ głowa [kogoś] [o coś] boli} |
1 |
| boli [kogoś] serce |
[ktoś] się martwi, [komuś] jest smutno {↓ serce [kogoś] boli} |
1 |
| bomba w górę |
start wyścigów konnych |
1 |
| Bozia ci mózg zabrała? |
jesteś głupi? zwariowałeś? |
|
| Bóg mi świadkiem |
naprawdę, formuła podkreślająca prawdziwość wypowiedzi |
1 |
| Bóg raczy wiedzieć |
nie wiadomo |
1 |
| bój / bójcie się Boga! |
zwrócenie komuś uwagi, że źle robi |
1 |
| ból dupy |
frustracja, wściekłość, negatywne uczucia związane z kimś lub z czymś |
|
| brać byka za rogi |
przyjmować wyzwanie, od razu przystępować do sedna sprawy {↓ chwytać…, łapać…, wziąć…} |
1 |
| brać [coś] do siebie |
odnosić do siebie, traktować czyjeś słowa jako aluzję pod swoim adresem {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [coś] na chłopski rozum |
podchodzić do problemu w sposób praktyczny, trzeźwy {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [kogoś] na języki |
obmawiać kogoś {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [kogoś] na lep [czegoś] |
łudzić [kogoś] fałszywymi nadziejami, obietnicami [czegoś] {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [kogoś, coś] na muszkę |
zaczynać obserwować [kogoś, coś] {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [kogoś] na przetrzymanie |
czekać cierpliwie, aż ktoś ustąpi {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [coś] na rozum |
doszukiwać się [w czymś] sensu, logiki, zastanawiać się [nad czymś] {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [coś] na siebie |
podejmować się [czegoś], brać [za coś] odpowiedzialność {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [kogoś] na spytki |
wypytywać [kogoś], aby uzyskać potrzebne informacje {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [coś] na swoje barki |
podejmować się [czegoś], brać [za coś] odpowiedzialność {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [coś] na swoje sumienie |
brać, przyjmować [za coś] odpowiedzialność moralną {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [kogoś, coś] na świadka |
powoływać się [na kogoś, na coś] {↓ wzywać…, wziąć…} |
1 |
| brać [coś] na tapet (błędnie: na tapetę) |
zaczynać pracę [nad czymś], skupiać się [na czymś] {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [coś] na warsztat |
zaczynać pracę [nad czymś], skupiać się [na czymś] {↓ wziąć…} |
1 |
| brać nogi za pas |
uciekać {↓ wziąć…} |
1 |
| brać Pana Boga za nogi |
osiągać sukces, doświadczać czegoś wyjątkowego, czuć się szczęśliwym, radosnym {↓ chwytać…, łapać…, wziąć…} |
|
| brać początek |
zaczynać się, wypływać {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [kogoś, coś] pod lupę |
zaczynać się [komuś, czemuś] bacznie przyglądać {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [kogoś, coś] pod rozwagę |
zastanawiać się [nad kimś, nad czymś], rozważać [coś] {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [kogoś, coś] pod uwagę |
zastanawiać się [nad kimś, nad czymś], rozważać [coś] {↓ wziąć…} |
1 |
| brać [kogoś] pod włos |
schlebiać [komuś], odwoływać się do [czyichś] ambicji, aby coś [u kogoś] uzyskać {↓ wziąć…} |
1 |
| brać się do kupy |
otrząsać się z przygnębienia, apatii, opanowywać się {↓ wziąć…, zbierać…, zebrać…} |
|
| brać się do rzeczy |
zaczynać działać celowo, intensywnie {↓ wziąć…} |
1 |
| brać się na sposób |
uciekać się do jakiejś metody dla uzyskania czegoś {↓ wziąć…} |
1 |
| brać się stąd |
odchodzić, wychodzić, wynosić się {↓ wziąć…, zabierać…, zabrać…} |
|
| brać się w garść |
otrząsać się z przygnębienia, apatii, opanowywać się {↓ wziąć…} |
1 |
| brać się ([z kimś, z czymś]) za bary |
walczyć, zmagać się, bić się ([z kimś, z czymś]) {↓ chwytać…, wziąć…} |
1 |
| brać sobie [coś] do serca |
przejmować się czymś, stale pamiętać o czymś {↓ wziąć…} |
1 |
| brać sobie [coś] na głowę |
obarczać się jakimś obowiązkiem, przyjmować odpowiedzialność [za kogoś, za coś] {↓ wziąć…} |
1 |
| brać źródło |
zaczynać się, wypływać {↓ wziąć…} |
1 |
| budzić się z ręką w nocniku ↓ |
|
|
| być na tapecie |
|
|
| być po jednych pieniądzach |
|
|
| być za pan brat |
|
|
| wyrażenie lub zwrot |
znaczenie |
źródła |
| w czepku urodzony |
|
|
| w gruncie rzeczy |
|
|
| w koło Macieju |
ciągle to samo |
|
| w koło Wojtek |
|
|
| w najlepsze |
|
|
| w oczach |
bardzo szybko |
|
| w ogniu pytań |
|
|
| w stroju Adama/adamowym |
nago |
3 |
| walić głową w mur |
bezskutecznie walczyć z trudnościami nie do pokonania {↑ bić…} |
1 |
| walka z wiatrakami |
|
|
| wąskie gardło |
|
|
| wchodzić [komuś] do dupy/w dupę ↓ |
|
|
| wchodzić jak krowa do obory ↓ |
|
|
| wchodzić jak świnia do chlewa ↓ |
|
|
| wcielona cholera |
|
|
| wejście smoka |
|
|
| wejść [komuś] do dupy/w dupę ↑ |
|
|
| wejść jak krowa do obory ↑ |
|
|
| wejść jak świnia do chlewa ↑ |
|
|
| wezwać [kogoś, coś] na świadka |
powołać się [na kogoś, na coś] {↓ wziąć…, wzywać…} |
1 |
| węzeł gordyjski |
|
|
| wiać gdzie pieprz rośnie |
|
|
| wilczy apetyt |
wielki, nienasycony apetyt |
3 |
| wolna amerykanka |
brak jakichkolwiek zasad/reguł postępowania |
3 |
| wsadzać nos w nieswoje sprawy |
|
|
| wyczyścić stajnię Augiasza |
wykonać ciężką, mozolną pracę {↑ czyścić…} |
3 |
| wyglądać jak śmierć angielska |
być bardzo chudym, mizernym |
3 |
| wyhodować żmiję na własnej piersi ↓ |
|
|
| wyjebać [kogoś] bez mydła |
|
|
| wyjście awaryjne |
|
|
| wyjść po angielsku |
wyjść niepostrzeżenie, bez pożegnania |
3 |
| wyjść z siebie i stanąć obok |
|
|
| wylizać [komuś] dupę ↑ |
|
|
| wyłożyć kawę na ławę |
|
|
| wyrzucić na zbity pysk |
|
|
| wyskoczyć jak filip z konopi |
|
|
| wyssać z mlekiem matki |
|
|
| wystroić się jak szczur na otwarcie kanału |
|
|
| wystrzegać się [kogoś, czegoś] jak ognia |
starannie unikać [kogoś, czegoś] |
|
| wyświechtany frazes |
|
|
| wyważać otwarte drzwi |
|
|
| wyżej sra niż dupę ma |
|
|
| wziąć byka za rogi |
przyjąć wyzwanie, od razu przystąpić do sedna sprawy {↑ brać…, chwycić…, ↓ złapać…} |
1 |
| wziąć [coś] do siebie |
odnieść do siebie, potraktować czyjeś słowa jako aluzję pod swoim adresem {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [coś] na chłopski rozum |
podejść do problemu w sposób praktyczny, trzeźwy {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [kogoś] na języki |
zacząć obmawiać kogoś, obmówić kogoś {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [kogoś] na lep [czegoś] |
łudzić [kogoś] fałszywymi nadziejami, obietnicami [czegoś] {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [kogoś, coś] na muszkę |
zacząć obserwować [kogoś, coś] {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [kogoś] na przetrzymanie |
zaczekać cierpliwie, aż ktoś ustąpi {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [coś] na rozum |
doszukać się [w czymś] sensu, logiki, zastanowić się [nad czymś] {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [coś] na siebie |
podjąć się [czegoś], wziąć [za coś] odpowiedzialność {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [kogoś] na spytki |
wypytać [kogoś], aby uzyskać potrzebne informacje {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [coś] na swoje barki |
podjąć się [czegoś], wziąć [za coś] odpowiedzialność {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [coś] na swoje sumienie |
wziąć, przyjąć [za coś] odpowiedzialność moralną {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [kogoś, coś] na świadka |
powołać się [na kogoś, na coś] {↑ brać…, wezwać…} |
1 |
| wziąć [coś] na tapet (błędnie: na tapetę) |
zacząć pracę [nad czymś], skupić się [na czymś] {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [coś] na warsztat |
zacząć pracę [nad czymś], skupić się [na czymś] {↑ brać…} |
1 |
| wziąć nogi za pas |
uciec {↑ brać…} |
1 |
| wziąć Pana Boga za nogi |
osiągnąć sukces, doświadczyć czegoś wyjątkowego, poczuć się szczęśliwym, radosnym {↑ brać…, chwycić…, ↓ złapać…} |
|
| wziąć początek |
zacząć się, wypłynąć {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [kogoś, coś] pod lupę |
zacząć się [komuś, czemuś] bacznie przyglądać {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [kogoś, coś] pod rozwagę |
zastanowić się [nad kimś, nad czymś], rozważyć [coś] {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [kogoś, coś] pod uwagę |
zastanowić się [nad kimś, nad czymś], rozważyć [coś] {↑ brać…} |
1 |
| wziąć [kogoś] pod włos |
schlebić [komuś], odwołać się do [czyichś] ambicji, aby coś [u kogoś] uzyskać {↑ brać…} |
1 |
| wziąć sobie [coś] do serca |
przejmować się czymś, stale pamiętać o czymś {↑ brać…} |
1 |
| wziąć sobie [coś] na głowę |
obarczyć się jakimś obowiązkiem, przyjąć odpowiedzialność [za kogoś, za coś] {↑ brać…} |
1 |
| wziąć się do kupy |
otrząsnąć się z przygnębienia, apatii, opanować się {↑ brać…, ↓ zbierać…, zebrać…} |
|
| wziąć się do rzeczy |
zacząć działać celowo, intensywnie {↑ brać…} |
1 |
| wziąć się na sposób |
uciec się do jakiejś metody dla uzyskania czegoś {↑ brać…} |
1 |
| wziąć się stąd |
odejść, wyjść, wynieść się {↑ brać…, ↓ zabierać…, zabrać…} |
|
| wziąć się w garść |
otrząsnąć się z przygnębienia, apatii, opanować się {↑ brać…} |
1 |
| wziąć się ([z kimś, z czymś]) za bary |
zacząć walczyć, zmagać się, bić się ([z kimś, z czymś]) {↑ brać…, chwycić…} |
1 |
| wziąć źródło |
zacząć się, wypłynąć {↑ brać…} |
1 |
| wzywać [kogoś, coś] na świadka |
powoływać się [na kogoś, na coś] {↑ brać…, wezwać…} |
1 |
| |
|
|