Deklinacja

Część szósta

Część poprzednia – Powrót do pierwszej strony – Wstęp

Odmiana liczebników

Zestawienie prostych form liczebników

	Liczebniki główne	Liczebniki porządkowe	Liczebniki wielokrotne i mnożne	Rzeczowniki odliczebnikowe
0	zero	zerowy
1	jeden	pierwszy	jednokrotny; pojedynczy	jedynka
2	dwa	drugi	dwukrotny; podwójny	dwójka
3	trzy	trzeci	trzykrotny; potrójny	trójka
4	cztery	czwarty	czterokrotny; poczwórny	czwórka
5	pięć	piąty	pięciokrotny	piątka
6	sześć	szósty	sześciokrotny	szóstka
7	siedem	siódmy	siedmiokrotny	siódemka
8	osiem	ósmy	ośmiokrotny	ósemka
9	dziewięć	dziewiąty	dziewięciokrotny	dziewiątka
10	dziesięć	dziesiąty	dziesięciokrotny	dziesiątka
11	jedenaście	jedenasty	jedenastokrotny	jedenastka
12	dwanaście	dwunasty	dwunastokrotny	dwunastka
13	trzynaście	trzynasty	trzynastokrotny	trzynastka
14	czternaście	czternasty	czternastokrotny	czternastka
15	piętnaście	piętnasty	piętnastokrotny	piętnastka
16	szesnaście	szesnasty	szesnastokrotny	szesnastka
17	siedemnaście	siedemnasty	siedemnastokrotny	siedemnastka
18	osiemnaście	osiemnasty	osiemnastokrotny	osiemnastka
19	dziewiętnaście	dziewiętnasty	dziewiętnastokrotny	dziewiętnastka
20	dwadzieścia	dwudziesty	dwudziestokrotny	dwudziestka
30	trzydzieści	trzydziesty	trzydziestokrotny	trzydziestka
40	czterdzieści	czterdziesty	czterdziestokrotny	czterdziestka
50	pięćdziesiąt	pięćdziesiąty	pięćdziesięciokrotny	pięćdziesiątka
60	sześćdziesiąt	sześćdziesiąty	sześćdziesięciokrotny	sześćdziesiątka
70	siedemdziesiąt	siedemdziesiąty	siedemdziesięciokrotny	siedemdziesiątka
80	osiemdziesiąt	osiemdziesiąty	osiemdziesięciokrotny	osiemdziesiątka
90	dziewięćdziesiąt	dziewięćdziesiąty	dziewięćdziesięciokrotny	dziewięćdziesiątka
100	sto	setny	stokrotny, stukrotny	setka
200	dwieście	dwusetny, dwóchsetny	dwóchsetkrotny, dwustukrotny	dwusetka
300	trzysta	trzechsetny	trzechsetkrotny, trzystukrotny	trzysetka
400	czterysta	czterechsetny	czterechsetkrotny, czterystukrotny	czterysetka
500	pięćset	pięćsetny	pięćsetkrotny	pięćsetka
600	sześćset	sześćsetny	sześćsetkrotny	sześćsetka
700	siedemset	siedemsetny	siedemsetkrotny	siedemsetka
800	osiemset	osiemsetny	osiemsetkrotny	osiemsetka
900	dziewięćset	dziewięćsetny	dziewięćsetkrotny	dziewięćsetka
1000	tysiąc	tysięczny, tysiączny	tysiąckrotny

	oba, obydwa
(3–9)	kilka		kilkakrotny
(11–19)	kilkanaście	kilkunasty	kilkunastokrotny
(20–90)	kilkadziesiąt	kilkudziesiąty	kilkudziesięciokrotny
(200–900)	kilkaset	kilkusetny	kilkusetkrotny
	wiele		wielokrotny

10 – dziesięć	10 000 – dziesięć tysięcy	10⁷ – dziesięć milionów	10¹⁰ – dziesięć miliardów
100 – sto	100 000 – sto tysięcy	10⁸ – sto milionów	10¹¹ – sto miliardów
1 000 – tysiąc	1 000 000 (10⁶) – milion	10⁹ – miliard	10¹² – bilion

10⁶ – milion	10¹⁸ – trylion	10³⁰ – kwintylion
10⁹ – miliard	10²¹ – tryliard (tysiąc trylionów)	10³³ – tysiąc kwintylionów
10¹² – bilion	10²⁴ – kwadrylion	10³⁶ – sekstylion
10¹⁵ – biliard (tysiąc bilionów)	10²⁷ – tysiąc kwadrylionów	10³⁹ – tysiąc sekstylionów

21	dwadzieścia jeden	dwudziesty pierwszy
22	dwadzieścia dwa	dwudziesty drugi
23	dwadzieścia trzy	dwudziesty trzeci
105	sto pięć	sto piąty
317	trzysta siedemnaście	trzysta siedemnasty
3509	trzy tysiące pięćset dziewięć	trzy tysiące pięćset dziewiąty
11 324	jedenaście tysięcy trzysta dwadzieścia cztery	jedenaście tysięcy trzysta dwudziesty czwarty
405 701	czterysta pięć tysięcy siedemset jeden	czterysta pięć tysięcy siedemset pierwszy
1 003 197	milion trzy tysiące sto dziewięćdziesiąt siedem	milion trzy tysiące sto dziewięćdziesiąty siódmy

2000. – dwutysięczny	6000. – sześciotysięczny	10 000. – dziesięciotysięczny
3000. – trzytysięczny	7000. – siedmiotysięczny	11 000. – jedenastotysięczny
4000. – czterotysięczny	8000. – ośmiotysięczny	20 000. – dwudziestotysięczny
5000. – pięciotysięczny	9000. – dziewięciotysięczny	100 000. – stutysięczny

Liczebniki wielorakie

jednoraki, dwojaki, trojaki, czworaki, pięcioraki, sześcioraki, siedmioraki, ośmioraki, dziewięcioraki, dziesięcioraki; wieloraki

Ułamki

1/2 – pół, połowa, jedna druga	1/1 – jedna pierwsza	1 1/2 – półtora (m, n), półtorej (ż)
1/3 – jedna trzecia	2/3 – dwie trzecie	1 1/3 – jeden i jedna trzecia
1/4 – jedna czwarta, ćwierć	2/4 – dwie czwarte	3/4 – trzy czwarte

0,4 = 4/10 – cztery dziesiąte	0,05 = 5/100 – pięć setnych	0,0016 = 16/10 000 – szesnaście dziesięciotysięcznych

Odmiana liczebników głównych

jeden
	liczba pojedyncza					liczba mnoga
	m-os.	m-żyw.	m-nżyw.	n	ż	m-os.	nm-os.
MW	jeden	jeden	jeden	jedno	jedna	jedni	jedne
D	jednego	jednego	jednego	jednego	jednej	jednych	jednych
C	jednemu	jednemu	jednemu	jednemu	jednej	jednym	jednym
B	jednego	jednego	jeden	jedno	jedną	jednych	jedne
N	jednym	jednym	jednym	jednym	jedną	jednymi	jednymi
Ms	jednym	jednym	jednym	jednym	jednej	jednych	jednych
nm-os. = niemęskoosobowy = m-żyw. + m-nżyw. + n + ż

	dwa, obydwa				oba
	m-os.	m-żyw., m-nżyw., n	ż	zb.	m-os.	m-żyw., m-nżyw., n	ż	zb.
MW	dwaj; dwóch	dwa	dwie	dwoje	obaj; obu	oba	obie	oboje
D	dwóch, dwu	dwóch, dwu	dwóch, dwu	dwojga	obu	obu	obu	obojga
C	dwom, dwóm, dwu	dwom, dwóm, dwu	dwom, dwóm, dwu	dwojgu	obu	obu	obu	obojgu
B	dwóch	dwa	dwie	dwoje	obu	oba	obie	oboje
N	dwoma, dwu	dwoma, dwu	dwiema, dwoma	dwojgiem	oboma, obu	oboma, obu	obiema, oboma	obojgiem
Ms	dwóch, dwu	dwóch, dwu	dwóch, dwu	dwojgu	obu	obu	obu	obojgu

zb. = liczebnik zbiorowy.
Forma dwu (DCNMs) obecnie zanika.
Forma C: dwóm dominuje w języku mówionym.

	trzy			cztery
	m-os.	nm-os.	zb.	m-os.	nm-os.	zb.
MW	trzej; trzech	trzy	troje	czterej; czterech	cztery	czworo
D	trzech	trzech	trojga	czterech	czterech	czworga
C	trzem	trzem	trojgu	czterem	czterem	czworgu
B	trzech	trzy	troje	czterech	cztery	czworo
N	trzema	trzema	trojgiem	czterema	czterema	czworgiem
Ms	trzech	trzech	trojgu	czterech	czterech	czworgu

	pięć		sześć		siedem		osiem		dziewięć		dziesięć
	m-os.	nm-os.	m-os.	nm-os.	m-os.	nm-os.	m-os.	nm-os.	m-os.	nm-os.	m-os.	nm-os.
MBW	pięciu	pięć	sześciu	sześć	siedmiu	siedem	ośmiu	osiem	dziewięciu	dziewięć	dziesięciu	dziesięć
DC(N)Ms	pięciu		sześciu		siedmiu		ośmiu		dziewięciu		dziesięciu
N	pięcioma		sześcioma		siedmioma		ośmioma		dziewięcioma		dziesięcioma

zb. MBW	pięcioro		sześcioro		siedmioro		ośmioro		dziewięcioro		dziesięcioro
zb. D	pięciorga		sześciorga		siedmiorga		ośmiorga		dziewięciorga		dziesięciorga
itd. Jak czworo

	kilka	jedenaście	dwanaście	dwadzieścia	trzydzieści	pięćdziesiąt
MBW m-os.	kilku	jedenastu	dwunastu	dwudziestu	trzydziestu	pięćdziesięciu
MBW nm-os.	kilka	jedenaście	dwanaście	dwadzieścia	trzydzieści	pięćdziesiąt
DC(N)Ms	kilku	jedenastu	dwunastu	dwudziestu	trzydziestu	pięćdziesięciu
N	kilkoma	jedenastoma	dwunastoma	dwudziestoma	trzydziestoma	pięćdziesięcioma

zb. MBW	kilkoro	jedenaścioro	dwanaścioro	dwadzieścioro	trzydzieścioro	pięćdziesięcioro

	sto	dwieście	trzysta	pięćset	siedemset	osiemset	kilkaset	wiele
MBW m-os.	stu	dwustu	trzystu	pięciuset	siedmiuset	ośmiuset	kilkuset	wielu
MBW nm-os.	sto	dwieście	trzysta	pięćset	siedemset	osiemset	kilkaset	wiele
DC(N)Ms	stu	dwustu	trzystu	pięciuset	siedmiuset	ośmiuset	kilkuset	wielu
N	stoma	dwustoma	trzystoma	pięciuset	siedmiuset	ośmiuset	kilkuset	wieloma

Formy zbiorowe na ~oro odmieniają się jak czworo.
Liczebniki 13–19 odmieniają się jak 11.
Liczebnik kilkanaście odmienia się jak 12.
Liczebnik 40 odmienia się jak 30.
Liczebniki 60, 70, 80, 90 odmieniają się jak 50.
Liczebnik 400 odmienia się jak 300.
Liczebniki 600, 900 odmieniają się jak 500.
Liczebniki 1000 i następne odmieniają się jak rzeczowniki.
Liczebniki zbiorowe 100 i następne nie istnieją.
Liczebniki porządkowe, mnożne i wielorakie odmieniają się jak przymiotniki.

forma przymiotnikowa		forma przysłówkowa
M lp m	M lm m-o.	forma przysłówkowa
pierwszy	pierwsi	po pierwsze
drugi	drudzy	po drugie
trzeci	trzeci	po trzecie
czwarty	czwarci	po czwarte
ósmy	ósmi	po ósme
setny	setni	po setne
jednokrotny	jednokrotni	jednokrotnie
dwukrotny	dwukrotni	dwukrotnie, po dwakroć
trzykrotny	trzykrotni	trzykrotnie, po trzykroć
pojedynczy	pojedynczy	pojedynczo
podwójny	podwójni	podwójnie
dwojaki	dwojacy	dwojako

Ciąg dalszy: koniugacja

Inne ujęcie deklinacji

Tworzenie i składnia liczebników

Strona główna – Gramatyka polska

2022-03-14

Darmowy hosting zapewnia PRV.PL